به نقل از «فارس»

نیزارهای متراکم تالاب، تهدید یا فرصت؟/ راهکار پیشگیری از آتش‌سوزی تالاب چیست؟

تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۵۰۷۳۷

خبرگزاری فارس ـ اراک؛ دوم اردیبهشت‌ماه جاری بود که آتش به جان تالاب میقان افتاد و بر اثر این حادثه تلخ حدود ۴۰۰ هکتار از سطح تالاب در آتش سوخت و حدود یک میلیارد تومان خسارت به پوشش گیاهی منطقه وارد شد.

تالاب میقان جزو ۸ تالاب اولویت‌دار سازمان حفاظت محیط زیست از بین بیش از ۲۵۰ تالاب کشور و  یکی از ۱۰۵ منطقه مهاجرپذیر پرندگان مناطق مختلف دنیا است و سالانه تا ۲۰ هزار قطعه پرنده مهاجر به این منطقه کوچ و به زمستان گذرانی مشغول می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آتش‌سوزی در تالاب میقان واکنش‌های مختلفی را در فضای مجازی استان به همراه داشت که یکی از بحث‌برانگیزترین واکنش‌ها نامه اعلام جرم یکی از فعالان محیط زیستی علیه اداره کل مدیریت بحران و اداره محیط زیست بود، البته کاربران فضای مجازی نسبت به اعلام جرم این موسسه واکنش منفی داشته‌اند و اعتقاد دارند این موسسه زمانی که باید مدافع محیط زیست باشد سکوت اختیار کرده و هیچ واکنشی از خود نشان نداده است، اما پس از آتش‌سوزی تالاب  مدعی محیط زیست شد.

یکی از پژوهشگران تالاب میقان و محیط زیست استان مرکزی در رابطه با حادثه حریق در بخشی از تالاب میقان به خبرنگار فارس می‌گوید: سابقاً تالاب میقان بدون این ناحیه نیزار شناخته می‌شد، تالاب میقان تالاب آب شور است، در یک دهه گذشته تصمیم بر این شد فاضلاب تصفیه شده وارد حوزه تالاب شود؛ در ابتدا نظر مثبتی نسبت به این پدیده وجود داشت چراکه تحقیقات نشان داد ناحیه‌ای که توسط فاضلاب تصفیه شده ایجاد شده، برکه‌های آب شیرینی است که محاط در گیاهان آب‌دوست است.

محمود کلنگری افزود: این نواحی زیستگاه پرندگانی شد که در آنجا زادآوری می‌کردند و ارزش زیستی فوق‌العاده بالایی هم داشت و این موضوع در کتاب اطلس مهره‌داران منعکس شده که چه میزان پرندگان مرتبط با راسته اردک‌سانان در این ناحیه تولیدمثل می‌کردند، به تدریج اما این نواحی که می‌توانست اندکی  بر زخم کم‌آبی تالاب میقان مرهم بگذارد و ترمیم کند به نوعی معضل تبدیل شد.

وی گفت: گیاهان سریع‌الرشد نی و لویی در این منطقه طغیان و گسترش بی‌رویه پیدا کردند و مشکلی که به عنوان مثال در تالاب‌های انزلی، زریوار، گندمان و... وجود داشت که منجر به واردات ماشین‌آلات مخصوص برای برداشت و قطع نی تالاب انزلی به کشور شد، در میقان هم ظهور و بروز کرد.

 

این فعال محیط زیستی ادامه داد: در تمام دنیا نیزارها هنگامی که از حدی متراکم‌تر می‌شوند و پهنه آن در سراسر تالاب گسترده می‌شود نقش منفی آن پررنگ می‌شود که در این راستا اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت توصیه می‌کند نیزارها به سه روش برداشت مکانیکی، کنترل شیمیایی توسط گیاه‌کُش یا علف‌کُش و  آتش‌سوزی‌های کنترل شده مدیریت شوند.

کلنگری با بیان اینکه در سال‌های گذشته آرام‌آرام برکه‌های تولیدمثل اردک‌سانان از نی پوشیده شد، بیان کرد:‌ آبگیرهای ایجاد شده توسط فاضلاب تصفیه شده از لحاظ اکولوژیکی در ابتدا بسیار مثبت بود و مکان مناسبی را برای بخشی از پرندگان ارزشمند تالاب میقان  فراهم کرد، اما به‌تدریج گسترش نیزار موجب شد این ظرفیت از بین برود.

وی تصریح کرد: کنترل نیزارها یکی از ضروریاتی است که باید در این مدت انجام می‌گرفت، موردی که در سال‌های گذشته بارها و بارها پرنده شناسان بر آن تأکید داشتند که این اصل مهم بود که باید مطابق پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت نیزارها را کنترل کرد، اما متأسفانه این اتفاقات رخ نداد به نحوی که این نیزار متراکم فضای زیست را برای پرندگان از بین برد و به انباری از باروت قابل اشتعال تبدیل شد.

پژوهشگر مسائل زیست محیطی بیان کرد: در هفته گذشته دو آتش‌سوزی بزرگ در مناطق تالابی ترکیه  رخ داد که دلیل آن‌هم  نیزارهایی بود که مخزن خطرناک و مستعد برای آتش‌سوزی بودند.

 

کلنگری افزود: خوشبختانه اتفاقی که در پاییز ۹۶ و آتش‌سوزی هفته گذشته در تالاب میقان رخ داد اندکی قبل از شروع تخم‌گذاری پرندگان بود اما با این حال نیزارها به قدری گسترش پیدا کردند که کمتر پرنده‌ای می‌تواند میان آنها تغذیه یا زادآوری کند.

وی ادامه داد: در روند بررسی و تجزیه و تحلیلی اتفاقات رخ داده باید گفت که آتش‌سوزی کنترل شده، یکی از راه‌های مدیریت نیزارهایی است که تالاب‌ها را اصطلاحاً خفه می‌کنند و به عنوان مثال اگر ماهی‌هایی در تالاب باشد فضای زیست آنها کاملاً از بین می‌رود و پرندگان ارزشمند مثل اردک‌سانان نمی‌توانند در آنجا زندگی کنند به غیر از گنجشک‌سانان (پرندگان ریزجثه) تمام پرندگان محیط زیست خود را از دست می‌دهند.

این پژوهشگر تالاب میقان و محیط زیست استان مرکزی بیان کرد:‌ آتش‌سوزی‌ها چه با منشأ طبیعی و چه عامدانه، اتفاقی است که جنبه‌های مثبت هم دارد؛ اما در فصولی که پرندگان زادآوری می‌کنند و یا درناها که در جمعیت فراوان در حاشیه نیزار هستند، در آن زمان می‌تواند تبعات منفی داشته باشد.

فعال زیست محیطی استان مرکزی با اشاره به راهکارهای پیشنهادی گفت: دو اقدام اساسی را می‌توان متذکر شد، در ابتدا باید جلوی آتش‌سوزی به هر نحوی گرفته شود و اگر بنا است نیزار با آتش‌سوزی کنترل شود، باید طبق پروتکل‌های جهانی صورت بگیرد؛ به طور مثال برآورد شود که برداشت مکانیکی یا قطع نی یا کاربرد شیمیایی با گیاه‌کُش‌ها آیا تبعاتی دارد و یا هزینه‌بر است و در این سنجش سود و زیان به این نتیجه برسیم که با آتش‌سوزی کنترل شده، نیزارها را محدود کنیم؛ در این‌صورت است که باید مشخص شود دقیقاً آتش‌سوزی کنترل شده در چه منطقه و چه در زمانی رخ دهد که کمترین هزینه‌هایی زیست محیطی و اجتماعی را داشته باشد.

 

کلنگری افزود: این اتفاق زنگ خطری بود که نشان داد این انبار باروت مستعد آتش‌سوزی است، ضمن اینکه باید بدانیم در هر دو بار  به‌شدت مخرب نبوده، حتی تبعات مثبت داشته؛ اما اگر همین بی‌برنامگی و عدم کنترل آتش در اواخر بهار رخ بدهد آن‌وقت می‌تواند امنیت زیستگاه پرندگان را تحت تأثیر قرار دهد چراکه این زیستگاه‌ها مجاور و در همسایگی هم هستند، درست است در ناحیه نیزار متراکم پرندگان شاخص زیست نمی‌کنند اما در حاشیه آن زیستگاه هم‌جوار خود را به‌شدت می‌تواند تخریب کند.

وی گفت: باید این را در ذهن داشته باشیم که آتش‌سوزی می‌تواند در مواقع خطرناک رخ دهد، پس باید پیشگیری کرد؛ نیزارها باید به هر شکل ممکن کنترل شود، تالاب میقان از معدود تالاب‌های زنده مرکز کشور است، توصیه می‌شود که از آتش‌سوزی‌ها طبیعی و عامدانه با نصب دوربین و یا با حضور مستمر محیط‌بان پیشگیری و بلافاصله آتش‌سوزی مهار شود. ضمن اینکه نیزارها می‌بایست توسط راهکارهای تأیید شده توسط متخصصین حوزه تالاب کنترل و مدیریت شود و این انبار باروت از حاشیه جنوب شرقی تالاب رخت برببندد.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: نیزارهای تالاب رشد نیزار تالاب آتش سوزی کنترل تالاب میقان کنترل شده محیط زیست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۵۰۷۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویر زیبای پرندگان در تالاب میانکاله

دریافت 48 MB کد خبر 6093943